ΕΝΟΤΗΤΑ 21

ΕΝΟΤΗΤΑ 21

Το κρητικό ζήτημα (1821 - 1905)

Η Επανάσταση του 1821 καταπνίγηκε στην Κρήτη από τον ηγεμόνα της Αιγύπτου

Μοχάμετ Άλι και έμεινε υπό την κατοχή του έως το 1840.

Κρητικό ζήτημα : Ονομάστηκαν οι προσπάθειες Ελλήνων -  Κρητών για την ένωση με το ελληνικό κράτος και η εμπλοκή Οθωμανών και Δυνάμεων σ' αυτές.

1866 - 1869 : Ξέσπασε η κρητική επανάσταση η οποία καταπνίγηκε .

Νοέμβριος 1866 : ολοκαύτωμα της μονής Αρκαδίου. Το Αρκάδι έγινε το σύμβολο της αντίστασης του κρητικού λαού και η ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης του που έθαψε εκατοντάδες γυναικόπαιδα και αγωνιστές προκάλεσε συγκίνηση στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Αργότερα ο σουλτάνος παραχώρησε τον Οργανικό Νόμο (1868}-

Ήταν ένα τοπικό σύνταγμα που προέβλεπε :

α) πρόσληψη χριστιανών υπαλλήλων στη διοίκηση

β) συμμετοχή χριστιανών αντιπροσώπων στη Γενική Διοίκηση

γ) ισοτιμία τουρκικής και ελληνικής γλώσσας

δ) μεικτά δικαστήρια από χριστιανούς και μουσουλμάνους

1878 : Μετά από νέα επανάσταση ο σουλτάνος παραχώρησε τη σύμβαση της Χαλέπας με την οποία ο Γενικός Διοικητής θα ήταν χριστιανός και η πλειοψηφία της διοίκησης χριστιανοί.

Θεσπίστηκε καθεστώς ημιαυτονομίας που καταργήθηκε το 1889.

1898 : Με παρέμβαση των Δυνάμεων ιδρύθηκε η αυτόνομη Κρητική Πολιτεία με ύπατο αρμοστή τον πρίγκιπα Γεώργιο και Υπουργό Δικαιοσύνης τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

1905 : νέα επανάσταση στο Θέρισο  κατά του Γεωργίου με επικεφαλής  τους Ε. Βενιζέλο, Κ. Φούμη και Κ. Μάνο οι οποίοι κήρυξαν την ένωση με την Ελλάδα.

Ο Γεώργιος αντικαταστάθηκε από τον Αλέξανδρο Ζαϊμη.

Οι Μεγάλες Δυνάμεις απέτρεψαν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.